Πέμπτη 3 Απριλίου 2008

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ (αποσπάσματα συζήτησης)

«Το νόημα το προσλαμβάνουμε, αναγκαστικά, νοθευμένα μέσω της ψυχολογίας και της παράστασης. Είναι ζήτημα ορθολογικό. Το νόημα αυτό καθεαυτό αναφέρεται στη λογική, στη σκέψη πριν γίνει γλώσσα. Όταν γίνει γλώσσα είναι πια νοθευμένο… Η κοινή αντίληψη θεωρεί το νόημα κρυπτικό. Οτιδήποτε δεν είναι εμπειρικό, η κοινή αντίληψη το θεωρεί κρυπτικό, κάτι που αναφέρεται στο συναίσθημα, στην ψυχολογία. “Η γλώσσα είναι ο κόσμος μου” έλεγε ο Wingensttein. Ο Wingensttein, όμως, δεν ήξερε καλά μαθηματικά. Η αδυναμία του αυτή τον έκανε να στραφεί προς τη συνδηλωτική πλευρά της γλώσσας, τη λογοτεχνική. Ο ιδρυτής της θεωρίας του νοήματος είναι ο Frege, ο οποίος μίλησε για τη μαθηματική δομή της γλώσσας (λογική κατασκευή) και συνεχιστής της ο Wingensttein. Ο Frege μας δείχνει ότι ολόκληρη η γλώσσα είναι μεταφορική (λογοτεχνική) και μας αποπροσανατολίζει. Αποδίδει το νόημα νοθευμένα. Γίνεται μια δεύτερη, πολλαπλασιαστική ανοικείωση προκειμένου να αποδοθεί το νόημα. Ο Wingensttein, λέει ότι καθώς είμαστε γλωσσικά όντα “η γλώσσα είναι ο κόσμος μας”, αλλά ο Frege, ότι “το αλφάδι είναι τα μαθηματικά”… Οι άνθρωποι κινούνται από κίνητρα άλλοτε γνήσια κι άλλοτε κίβδηλα. Τι άμυνες έχουμε; Δεν ελέγχουμε ό,τι κάνουμε και μπαίνουμε σε μια διαδικασία νεύρωσης. Έτσι λειτουργούν οι κοινωνίες. Αναπτύσσονται συνεχώς περίεργες διαδικασίες μέσω εκλογικεύσεων, προβολών, μεταθέσεων κι αυτό που τα “καλύπτει” όλα είναι η γλώσσα και η μορφή. Όσο πιο βαθιά εισχωρούμε στη δομή μιας πρότασης, τόσο πιο κοντά είμαστε στη μαθηματική της δομή, τόσο πιο κοντά στην αλήθεια. Για παράδειγμα, το “μεταδίδω γνώση” είναι εξουσιαστικό. Το σωστό είναι “προκαλώ γνώση”. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι προβοκάτορας κι όχι εξουσιαστής. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι αποστασιοποιημένος και ουδέτερος. Χρειάζεται αποκάλυψη αυτών που γίνονται. Πώς; Γιατί; Ποια είναι η αλυσίδα των διαδικασιών; Κάνουμε πράγματα και δεν γνωρίζουμε γιατί. Πρέπει να πάψουμε να είμαστε χιμπατζήδες… Είναι, βέβαια, δύσκολο να είσαι διαφορετικός, γιατί υπάρχει ο φόβος της περιθωριοποίησης. Μέσα σε μια ομάδα ο φόβος αυτός αμβλύνεται. Ο φοβικός άνθρωπος είναι που θέλει και επιζητά την ομάδα… Το νόημα, λοιπόν, συνάπτεται με τη σκέψη. Λογοτεχνία και επιστήμη είναι συσχετιστικές έννοιες. Όπου υπάρχει το θυμικό, δεν μπορεί να παρέμβει ο λόγος. Και, βέβαια, η τάση μας είναι σε μια ανάβαση τρίτη, που δε μας αφορά, όχι στον εαυτό μας, κι αυτό επειδή δεν το αντέχουμε… Η συνάρτηση είναι ένα προς ένα αντιστοιχία, είναι μια ειδική απεικόνιση। Η φυσική γλώσσα μας δίνει μια απλή απεικόνιση της πραγματικότητας και όχι συνάρτηση. Κατά τον Frege προϋπάρχει (a-priori) η δομή της έννοιας “ανοιχτή” όπου τα αντικείμενα μπαίνουν και “κλείνει”.
Τελικά, η ερμηνευτική επιστήμη γνωρίζει ήδη πως το Νόημα (η Λογική Σκέψη) και η Σημασία (αληθοτιμή-αλήθεια ή ψεύδος) μετακομίζει (αναγκαστικά), καθώς εκδηλώνεται στον Κόσμο, στην Ψυχο-λογία και στην Εικόνα-Παράσταση. Συνεπώς, ερμηνεύει-εξηγεί τόσο τον κόσμο όσο και τον άνθρωπο χρησιμοποιώντας αναλόγως τη λογική ανάλυση-σύνθεση επιφανειακής-βαθιάς δομής τόσο στην επιστήμη όσο και στη λογοτεχνία.»

2 σχόλια:

sen_saven είπε...

bravo high-quality blogging!

Στην τελευταία παράγραφο καταλήγεις ότι η ερμηνευτική επιστήμη πρέπει να λαμβάνει υποψιν της και το ανθρώπινο status quo και να προσαρμόζει ανάλογα το μοντέλο ανάλυσης της..

πως όμως θα μοντελοποιηθεί ο Κοσμος,η Ψυχο-λογία και η Εικόνα-Παράσταση?
..ούτε με στοχαστικά μαθηματικά δεν βλέπω να πετυχαίνουμε κάτι τέτοιο!

"Αμεσος λογος και δραση" είπε...

Είπαμε πως το νόημα αναφέρεται στη λογική, στη σκέψη. Όταν γίνει γλώσσα είναι ήδη νοθευμένο.
Το Νοήμα και η Σημασία εκδηλώνονται στον κόσμο μετακομίζοντας, αναγκαστικά, στην ψυχολογία και στην εικόνα-παράσταση. Οι διαμεσολαβήσεις μεταξύ υποκειμένου και αντικειμενικής πραγματικότητας πληθαίνουν. Αυτό σημαίνει ότι μόνο διεισδύοντας στη μαθηματική δομή της γλώσσας, υπάρχει ελπίδα να βρούμε την αλήθεια της.
Ίσως βέβαια τα "στοχαστικά μαθηματικά" να είναι αναγκαία...
:)